Fáein orð um fjallafuru

Hin tveggja nála fjallafura (pinus mugo) er á norsku kölluð runnafura (n. buskfuru). Lystigarður Akureyrar útskýrir að vaxtarlag hennar líkist vaxtarlagi runnafuru (Pinus pumila) en sú fura sé með fimm nálar í knippi (Norðmenn kalla hana "Sibirsk dvergfuru"). Vaxtarlagi fjallafuru er svo lýst á vef Lystigarðsins:

Runni með uppréttar greinar eða með lágan stofn og keilulaga krónu eða jarðlægur runni, með marga hnébeygða stofna. 

Lágvaxnara afbrigðið (pinus mugo var. 'Pumilio') er nefnt dvergfura.

Orðabanki Íslenskrar málstöðvar skilgreinir fjallafuru sem barrrunna. Á vef norska ríkisútvarpsins NRK segir að hún geti vaxið í rýrum jarðvegi, kjósi næringarríkan jarðveg en þoli þungan (leirkenndan) jarðveg (etabler på næringsfattig jord / foretrekker humusrik jord / tåler tung (leirholdig) jord). Einnig að hún þoli þurrk og sé mjög vindþolin. Könglar séu 2,5 cm langir og þá sé að finna á toppi árssprota næstliðins árs (i toppen av forrige årsskudd).

Stæðileg fjallafura við Árbæjarlaug.

Fjallafurufræ eru svipuð að þyngd og stafafurufræ, um 4,5 mg. Könglarnir geta verið á trjánum í þrjú ár og eru tiltölulega auðlosaðir.

Hákon Bjarnason skilgreindi fjallafuru ásamt broddfuru sem háfjallafurur, í greinarstúf árið 1980: 

Fjallafura er ein 10 til 15 ár að búa um sig eftir gróðursetningu og vex þá nauðalítið, en eftir það tekur hún vaxtarkipp og bætir miklu við hæð sína á skömmum tíma. 

Af stúfnum má einnig ráða að fjallafuru sé ekki vel við flutninga, en þó segir á vefnum að yfirleitt myndi hún ekki stólparót og því sé auðvelt að umplanta henni, ólíkt öðrum furum ("normally does not produce a tap root so is easy to transplant.")

Á gardplontur.is kemur fram að fjallafura sé harðgerð og þurfi sólríkan vaxtarstað eða hálfskugga. Hún vaxi hægt og þurfi skjól fyrstu árin. Best þrífist hún í súrum, vel framræstum jarðvegi.

Lokaðir könglar.

Opnir könglar og fræ.

Gott ráð frá Gróðrarstöðinni Þöll:

Til að fá fjallafuru/dvergfuru til að verða þétta er mikilvægt að brjóta brumin/árssprotana til hálfs um eða upp úr miðjum júní. Sérstaklega á þetta við furur sem hafa löng brum/árssrota. Þetta er gert á hverju sumri eða annað hvert ár. Ekki er hægt að klippa/saga niður furur og ætlast til þess að þær vaxi aftur upp.

Í umfjöllun Hákonar er greint frá því að fjallafura lifi almennt í 50-70 ár. Þess eru þó dæmi að trén verði mun eldri í nátturúlegu umhverfi:

In Lithuania some of the P.mugo trees planted in the Curonian Spit are now nearly 200 years old (Strakauskaite 2004a, 2004b).*

Fjallafura á fyrsta ári.

* Kúrlandseiði (d. den kuriske landtange) er 100 km langt og 0,5-4 km breitt sandrif (sandtangi) í Litháen, við Eystrasalt. Það er við Kúrland, sem Egill Skallagrímsson heimsótti forðum daga.