søndag den 4. januar 2015

Forðanæring í furufræi er gómsæt

Berfrævingar (e. gymnosperm, af gríska orðinu gymnos - nakinn) eru fræplöntur sem mynda ber (óvarin) fræ á milli hreisturkenndra blaða í könglum. Þetta má lesa í umfjöllun um köngla á heimasíðu Ágústar H. Bjarnasonar, ahb.is.
Fræin hafa einungis fræskurn (e. seed coat) til að hlaupa upp á en engan varnarhjúp eða blómhlíf (aldin) eins og dulfrævingar. Muninum á þessum tveimur af fimm fylkingum plönturíkisins er svo lýst í grein Hákonar Bjarnasonar, Um berfrævinga, í Ársriti Skógræktarfélags Íslands 1951-1952, bls. 23:
[...] hjá berfrævingum liggja eggin, og síðar fræin, ofan á fræblöðunum, en á dulfrævingum eru fræblöðin vaxin utan um eggið og mynda lokað eggleg. 

Auk fræskurnarinnar eru furufræ samsett af kími eða plöntufóstri (e. embryo) og forðanæringu eða egglegskjarna (e. nucellus). Forðanæringin er fiturík og full af næringu sem plantan sem vex upp af fræinu, kímplantan (e. seedling), nýtir eftir að fræið hefur spírað.

Forðanæringin þykir gómsæt, sér í lagi er fræ lindifuru vinsælt og er það í daglegu tali nefnt furuhneta. Vísast hér í umfjölunina Alternation of Generations á vef University of Miami, Department of Biology, www.bio.miami.edu.

Kímplantan skiptist í kímrót, kímstöngul og kímblöð. Kímblöð plantna af þallarætt eru 2-34 saman í einum krans (hvirfingu), á furu eru þau 4-24 saman. Til samanburðar skiptast dulfrævingar í einkímblöðunga og tvíkímblöðunga.

Ingen kommentarer:

Send en kommentar